دلایل پرخاشگری کودکان
چه عواملی سبب پرخاشگری کودکان می شود؟
عوامل ژنتیکی
در سالهای اخیر بر تأثیر عوامل ژنتیکی در پرخاشگری تأکید شده است. پژوهشهای تخصصی اغلب نشان میدهند که بیشتر کودکان پرخاشگر، والدین پرخاشگر دارند. اگرچه پرخاشگری بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است تا عوامل محیطی، اما والدینی که دچار تغییرات خلقی هستند باید روی رفتارشان کنترل داشته باشند.
الگوهای خانوادگی ناسالم
اغلب اوقات عدم نظارت، واکنش شدید به رفتار کودک و تنشهای خانوادگی به مشکلات رفتاری جدی در کودک منجر میشوند. این بچهها دچار کمبود عزت نفس هستند و به همین دلیل سرخوردگی خود را به شکل بیادبی نسبت به سایرین بروز میدهند.برخی از عوامل خانوادگی که به شدت در ایجاد پرخاشگری در کودکان مؤثرند عبارتند از: سطح تنشهای خانوادگی، مشکلات جدی میان والدین، افسردگی و تأثیرگذاری مثبت یا منفی خانواده. علاوه بر اینها میتوان به خطاهای والدین، از جمله تنبیه شدید، عدم هماهنگی بین پدر و مادر، عدم قدردانی و تحسین کودک، کودکآزاری و غیره نیز اشاره کرد.
خصوصیات فردی
بخش بزرگی از پرخاشگری کودک به تجربیات عاطفی او باز میگردد. احتمال وجود مواردی چون فقدان حس دلسوزی، مهارتهای ارتباطی ضعیف، متوسط IQی پایین، یا خلق و خوی دشوار در کودکانی که دچار مشکلات رفتاری میشوند بیشتر است.
تماشای بیش از حد تلویزیون
رسانهها در شکلگیری رفتارهای اجتماعی کودکان نقش زیادی دارند. پژوهشها نشان میدهند که کودکان معتاد به تماشای تلویزیون روابط خوبی با پدر و مادر خود ندارند و الگوهای غذایی ناسالم دارند.
عوامل محیطی
حتمال بروز رفتارهای پرخاشگرانه در کودکانی که در محلههای ناامن زندگی میکنند، مثل محلاتی که افراد معتاد یا بزهکار در آن زیاد هستند، بیشتر است.
چگونه با رفتارهای پرخاشگرانه بچه ها برخورد کنیم؟
سبک تربیتی
سبک تربیتی نقش مهمی در آموزش در زمان پرخاشگری ایفا میکند. از پرخاشگریهای تصادفی کودکتان به عنوان لحظات آموزشی استفاده کنید.
مثلا، اگر فرزند شما به دوستاش آسیب رساند، به جای آنکه همانجا سرش فریاد بکشید از این واقعه استفاده کنید تا به فرزندتان نشان بدهید چطور رفتارهای پرخاشگرانه میتواند به دیگران آسیب بزند. سپس کودکتان را وادار کنید از صمیم قلب از دوستاش عذرخواهی کند.
گفتگوی مناسب
موقع برخورد با فرزندتان باید آرام باشید. حتی اگر روز سختی داشتهاید یا به هردلیلی ناراحت یا عصبانی هستید سعی کنید موقع حرف زدن با فرزندتان دربارهی کاری که کرده است آرامش خود را حفظ کنید.
نظارت بر تاثیر دوستان
دوستان نقش بسیار مهمی در زندگی فرزند شما دارند و بر رفتار او به شدت اثرگذار هستند. اگر فرزند شما شاهد این باشد که دوستاش جواب پدر و مادرش را میدهد یا با خواهر و برادرهایش رفتار پرخاشگرانه دارد، مطمئنا به این رفتار به عنوان رفتاری قابل قبول فکر خواهد کرد. در چنین مواردی باید دربارهی اشتباه بودن رفتار دوستاش با او صحبت کنید.
الگوسازی
همیشه یادتان باشد که بچهها از رفتار پدر و مادرشان تقلید میکنند. اگر شما به عنوان پدر یا مادر رفتاری پرخاشگرانه داشته باشید، احتمالا فرزندتان هم از رفتار شما تقلید خواهد کرد.
قدردانی
استفاده از راهکارهای تأدیبی مثبت – مانند استفاده از سیستم انگیزش و پاداش- به کاهش پرخاشگری کودک کمک میکند. اگر کودکتان را با خود جایی بردید و او رفتار خوبی داشت بارانی از تحسین برسرش بریزید و به او نشان بدهید چقدر با رفتارش شما را خوشحال کرده است. این باعث میشود فرزندتان احساس خوبی پیدا کند و بیشتر این رفتار را تکرار کند.